Charakter Akity
秋田犬の性格
Charakter Akity może być nawet bardziej fascynujący niż jej wygląd. Wiemy, że Akita była psem myśliwskim, także psem wykorzystywanym do psich walk, ale nade doskonałym stróżem z silnie rozwiniętym instynktem terytorialnym i dość dużą nieufnością do osób spoza swojego stada. Wiemy również, że Akita jest mocno przywiązana do swojej rodziny, szczególnie do jednej osoby, której przywództwo jest bezwarunkowo akceptowane.
Trudno opisać wszystkie aspekty charakteru Akity.
Ogólnie można powiedzieć, że jest to pies, którego można opisać mianem warunkowo udomowionego wilka.
Dlaczego? Cóż, żadne z najbardziej „aksamitnych” warunków nie zmniejszą jego zdolności adaptacyjnych, instynktu łowieckiego czy instynktu ochrony terytorium.
Akita może żyć w „przytulnym” środowisku przez kilka lat, ale kiedy tylko pojawi się okazja, będzie polować, nawet jeśli nigdy wcześniej tego nie robił (większość dzikich zwierząt żyjących w nienaturalnym środowisku traci swoje instynkty lub fizyczne zdolności do polowania). Akita jest kreatywna; jeśli uzna, że nie jest w stanie zapolować na większą zdobycz, znajdzie sposób, aby odłowić mniejsze, mniej czujne zwierzę. Ich techniki polowania i pomysłowość są godne podziwu; tak samo jak ich inteligencja i szybka ocena sytuacji, w tym ocena zdolności potencjalnych przeciwników.
Akita może być przyjacielem kota lub po prostu tolerować jako członka stada, ale obcy kot, który wejdzie na jej terytorium, będzie w tarapatach.
Akita nigdy nie traci instynktu pilnowania swojego terytorium.
Terytorium może być także samochód lub każde miejsce, w którym jej stado przebywa nieco dłużej.
Podczas wędrówek po lesie czy górach, gdy w oddali pojawi się ktoś, Akita zawsze da nam znać, że nie jesteśmy sami.
Jednak zwykle nie wydaje żadnego dźwięku, gdy widzi dzikie zwierzę.
Akita to pies, który nie szczeka bez potrzeby; może przyzwyczaić się do intensywnego ruchu ulicznego czy przechodniów w pobliżu swojego podwórka. Ale jeśli ktoś zwolni, zacznie rozglądać się, lub będzie chodził tam i z powrotem czekając na kogoś, natychmiast zacznie być uważniej obserwowany przez psa, a każde podejrzane zachowanie zostanie ogłoszone szczekaniem.
Oprócz szczekania, Akita często używa szerokiej gamy dźwięków. Jest rozmowna i lubi dyskutować, ale większość dźwięków, których Akita używa w codziennym życiu, jest zarezerwowana tylko dla jej rodziny i stada.
Tylko Akita może ryczeć z radości, wykonując przy tym swój „taniec”. Podczas takiego tańca zwykle łapie zabawkę czy cokolwiek innego, co jest w zasięgu – skarpetkę, a nawet liść, lub rękę ukochanego człowieka. :) „Taniec radości” to jedna z najbardziej charakterystycznych cech Akity, i co niesamowite, wiele Akit nie potrafi wykonać tego rytuału w obecności obcych. To tak, jakby miały dwie twarze: jedną dla swojego stada, a drugą dla obcych.
Akita rzadko jest wylewna i radosna wobec obcych, ale będzie zachowywać się poprawnie, gdy w pobliżu jest jej właściciel.
Nie zaleca się zostawiania Akity samej ze swoimi gośćmi, ponieważ Akita natychmiast staje się szefem, a jej tolerancja ma granice – przestaje być miłym psem i może samym wzrokiem zamienić wszystkich obecnych w „posągi” do czasu powrotu właściciela. Właściwie Akita niczego specjalnego nie robi, wystarczy jedno spojrzenie, aby wyrazić wszystko – że nikt nie ma prawa się ruszyć, niczego dotykać - Akita daje do zrozumienia, że to nie żart.
Akita traktuje życie poważnie i ceni je wysoko – własne życie, jak i życie osób, które kocha. Jednak wobec intruza czy ofiary zachowuje się bez miłosierdzia. Hierarchia w stadzie, raz ustanowiona, jest święta, jednak gdy skład stada się zmienia, hierarchia musi być ustalona na nowo. Akita doskonale czyta mowę ciała człowieka czy zwierzęcia, można by powiedzieć, że jest doskonałym psychologiem i strategiem, co daje jej niesamowitą zdolność adaptacji – potrafi obserwować zachowanie i czytać intencje.
Akita, która przypadkiem się zgubi (może się to zdarzyć np. podczas wyprawy do lasu, gdy ucieknie za dziką zwierzyną), zawsze wróci do miejsca, z którego wyruszyliście, nawet jeśli zajmie jej to długi czas – i co najciekawsze, wrodzona nieufność wobec obcych nie pozwoli jej się ujawnić – Akita obserwuje, nie będąc widzianym – wyłania się tylko wtedy, gdy zobaczy/usłyszy właściciela. Czasami, jeśli nie jest daleko, kto wie – może pies wróci do domu wcześniej niż szukający go właściciel.
Akita doskonale adaptuje się do każdego środowiska, w którym jest wychowywana. Ważne jest, aby pies od szczenięcia poznał jak najwięcej nowych rzeczy, jeśli chcemy, aby bez strachu akceptował otaczające go środowisko. Akita może nauczyć się prawie wszystkiego, być może jedynym problemem dla Akity byłoby pasterstwo.:) Można zniwelować jej wrodzoną nieufność do osób spoza własnej rodziny, może się zaprzyjaźnić z wieloma różnymi zwierzętami, na które, w innych warunkach, byłaby gotowa zapolować. Możesz nauczyć ją cichego zachowania na obcym terytorium (Akita wie, że na obcym terytorium rządzi ktoś inny, kto mógłby zaatakować ją lub jej rodzinę). Jeśli nie jest wystarczająco oswojona z atmosferą np. wystawy psów, może zachowywać się bojaźliwie lub agresywnie – jest to również związane ze stopniem zażyłości z liderem i z hierarchią, która panuje między nimi. Jeśli Akita uzna swojego właściciela za słabego, takiego którego musi ochraniać – Akita będzie czuła się nieswojo, spodziewając się ataku i czując się odpowiedzialna za swojego właściciela oraz zobowiązana do obrony swojego niepewnego członka stada. Wtedy Akita zawsze zachowuje się nerwowo – albo sama prowokuje walkę z innymi psami (zakładając, że atak jest najlepszą formą obrony), albo zachowuje się nieśmiało.
Akita jako szczenię
Jako szczeniak Akita jest często ostrożna i musi być dokładnie poznać wszystko co nowe, zanim zacznie zachowywać się naturalnie w nowych sytuacjach lub wobec nowo poznanych osób czy zwierząt. W okresie szczenięcym, pod nadzorem matki i z ludzkim przewodnikiem, Akita uczy się bardzo szybko dzięki wrodzonej ostrożności i uwadze skupionej na wszystkim, co nowe; oraz dużej wrażliwości na nieprzyjemne doznania. Zazwyczaj, po jednej próbie zapamiętuje, co jest przyjemne i warte uwagi, a co nie. Musisz traktować ją bardzo stanowczo i delikatnie jednocześnie. Karcić stanowczo, ale nie gwałtownie i agresywnie; używać stanowczego tonu, a niewłaściwe zachowania zastępować właściwymi. Na przykład, gdy szczeniak bierze do pyszczka coś niedozwolonego, należy go zganić i zaraz potem dać jego zabawkę (Akita powinna mieć wiele zabawek – szybko uczy się korzystać ze swoich „rzeczy” i nie niszczyć tych należących do człowieka). Trzeba pamiętać, że okres szczenięcy jest kluczowy w kształtowaniu osobowości psa, więc to, czego pies nauczy się jako szczeniak, pozostanie w jego pamięci.
Niedopuszczalne jest: „słodzenie” i uleganie wszystkiemu, co chce i robi mała Akita; nagradzanie cały czas szczenięcego zachowania tylko wybuchami radości. Od samego początku należy wymagać, dawać różne aktywności i chwalić, gdy są właściwie wykonywane – ważna jest także jednolita postawa – cała rodzina musi mieć jednakowe "stanowisko" i reakcje, aby nie ogłupiać małej Akity całkowicie różnym podejściem różnych członków rodziny. Co więcej, należy stale pamiętać o potrzebach psa adekwatnie do wieku, takich jak: liczba i jakość posiłków, częstotliwość potrzeb fizjologicznych, ilość snu, ilość czasu na spacery, zabawę i trening. I co równie ważne – to my decydujemy, a nie pies, kiedy zaczynać i kończyć zabawę i inne aktywności.
Akita może być wspaniałym towarzyszem i przyjacielem całej ludzkiej rodziny, może dobrze tolerować towarzystwo obcych, naszych przyjaciół, a nawet tych, których dopiero co spotkaliśmy. Akita może zachowywać się doskonale w towarzystwie obcych zwierząt i nie prowokować ich do potyczki; może żyć z kotami i innymi zwierzętami, które odpowiednio wprowadzimy (lub Akitę wprowadzimy do nich); może być niezwykle tolerancyjna i wrażliwa wobec nawet bardzo małych dzieci i bawić się z tymi większymi. Wystarczy umieć ją dobrze wychować, ale też obserwować interakcje z innymi zwierzętami oraz dziećmi. Nie zostawiać akity w pojedynkę z małymi dziećmi, a dzieci uczyć również szacunku i odpowiedniego stosunku wobec psa.
Akita to bardzo wrażliwy i delikatny pies, który w okresie szczenięcym unika sytuacji, które odczytuje jako niebezpieczne. Niewłaściwa socjalizacja szczenięcia może powodować nieufność, a paniczny nawet strach przed nowymi rzeczami – trzeba więc ostrożnie socjalizować szczenię.
Istnieje kilka ważnych etapów w życiu Akity:
🐾 Between 3rd and 7th week when puppy starts to make first steps and get to know everything.
🐾 Between 3rd and 5th month when Akita, in spite of earlier proper education and courageous actions even in new environment, becomes again cautious, even timid (it’s important not to make young Akita meet unpleasant sensations caused by people or animals, because it’s the time of intense distrust towards the whole outside world. It’s connected with awakening of consciousness that every new territory has its leader). During this time puppies often fight with each other creating new hierarchy. You have to be very patient, because puppy can often react with fear to many commands and it’s important to make the commands with calm, but still categorical voice and not to make too forceful movements during it.
At this time also, during rapid growth, Akita should be fed with high-grade food with minerals and micro-elements (very important are Magnesium and Calcium), since appetite of dog increases much.
🐾 Adolescence, which may beging even around 6th month, but in most cases during 8th month. Then waking up hormones cause that young Akita begins to be cocky and sometimes even too impertinent; on the other hand it has states of anxiety often because of unclear reasons. I’ve met with definition of ‘ghost period’ describing this time in Akita life, often the Swedish name so the period between 15th and 18th month of life. It’s important at this time to establish finally the place in pack that Akita takes and not to force to stay in certain places that makes the dog feel bad.
Stosunek do dzieci zależy od tego, czy mała Akita miała z nimi kontakt, oraz od "jakości" tego kontaktu. Dużo zależy również od rodziców dzieci i ich zdolności wychowawczych. Ci, którzy potrafią wychować dziecko w sposób konsekwentny, będą również potrafili prawidłowo wychować swoje psy i stworzyć właściwą relację między dzieckiem a Akitą. Musimy być świadomi, że nie można zostawiać Akity samej z dziećmi i ich przyjaciółmi, ponieważ większość dzieci w hierarchii jest niżej niż Akita; Akita będzie kochać „swoje” dzieci i dbać o nie, ale ich przyjaciele mogą być postrzegani jako zagrożenie dla "ich" dziecka.
tekts: Jolanta Talaga i Zuzanna Chade
zdjęcia: Zuzanna Chade
(wszelkie prawa zastrzeżone)
